Klei Čih Mơ̆ng Kbŭt Ala Čar ACAT France

 

“TI LEI KLEI KPĂ?” MÔ̆ Y KRÊČ BYĂ ÊMUH?

Hlăm mlan 4 thŭn 2023, pô mtô Y Krêč Bya leh anăn phung bi đru đăo hlăm sang Aê Diê Ñu, kahan čŏng thơ̆ng duah mă kơyua kơ klei digơ̆ đăo. Phat kđi leh 13 thŭn.

Brei jih jang drei sa ai đru iêô mthưr pŏk phưi brei klei êngiê ară anei mtam kơ Y Krêč Byă! 

Ling:  https://www.acatfrance.fr/.../ou-est-la-justice-demande...

Čih ênŭm hlăm anei klei ih iêô mthưr leh anăn mơĭt êlan dăng kông amâo dah êlan ling kơ phŭn knơ̆ng bruă mil čhil kluôm dhuôm kơ dĭng bruă Viêt Nam ti Kƀut Čar Hgŭm.


Hlei Y Krêč Byă?

Y Krêč Bya, sa čô mnuih đăo kơ Christ, sa čô pô mtô mơ̆ng djuê ana Đêga, phung djuê ana hriêt pô lăn anei hdĭp ti čar Dap Kngư Viêt Nam. Mă krư̆ tal êlâo mơ̆ng thŭn 2005 truh ti thŭn 2011 kơyua iêô mthưr brei mpŭ kơ klei êngiê klei đăo kơ ƀuôn sang Ñu pô, tŭ klei ngă jhat kjham sơnăk kơyua kơ klei đăo khuăl. Ƀiă thŭn ti anăn lŏ sa bliư̆ dơ̆ng mă êjai gơ̆ dôk ƀơ̆ng huă bi hdơr Hruê Khua Yang Kbiă Lŏ Hdĭp.

 Mđua kđi sa klei ktrŏ êdi

Y Krêč Byă phat kđi 13 thŭn sa klei ktrŏ êdi kơ klei soh “Bi Rai Klei Hgŭm Mguôp Djuê Ana” tui si atŭt 116 mơ̆ng atur klei bhiăn Viêt Nam, hlăm anăn bi kmhal ktang sơnăk đơ klei soh msĕ sơnăn. Atur êniap klei bhiăn Viêt Nam êngiê kơ klei đăo hŏng klei ktuê răk đuič, ƀiădah boh sĭt klei klă gơ̆ bruă anei ngă amâo kluôm ênŭm ôh, boh nik ñu msĕ si sang Aê Diê Y Krêč Byă anăn ka knŭk kna tŭ yap ôh. Knŭk kna kpĭ mgô̆ gơ̆ nao mŭt hŏng sang Aê Diê Klei Mrâo Mrang Jăk Viêt Nam kwar dhŭng hŏng ala čar, jing sa mta klei đăo Mrâo Mrang Jăk knŭk kna tŭ yap jao klei dưi. Ƀiă ñu hngah leh. Kơyuanăn gơ̆ jing mnuih knŭk kna kñăm kña êmuh leh anăn lu bliư̆ mgơ̆ng ti anăp ƀuôn sang... Klei phat kđi ktrŏ anei drei ƀuh knŭk kna Viêt Nam mơĭt sa klei hưn êdah arut aram truh kơ phung djuê ana Đêga bơ krĭng anăn.

 Klei knap mñai H Ĭk Kbuôr, mô̆ Y Krêč Byă, kơyua tlă anăp hŏng klei phat kđi amâo kpă

Hlăm sa pŏk hră čih mđĭ hlăm hla pŏk Facebook, amai H Ĭk Kbuôr, mô̆ Y Krech Bya, brei thâo, sa hruê êlâo kơ phat kđi, kahan police kwar Dak Lak leh anăn krĭng Buôn Đôn nao ti sang gơ̆. Kơyua amâo thâo hră, gơ̆ iêô iê gơ̆ nao mbĭt sang phat kđi anăn čiăng đru gơ̆ dưi thâo kơ hră mơar. Ƀiădah kahan police kăm amâo brei iê gơ̆ nao mbĭt.

Hlăm hruê phat kđi ung gơ̆, gơ̆ ƀuh mâo lu kahan police dôk djăp êlan dơ̆ng prong leh anăn ti sang 3 čô phung yuôm hlăm bruă mbĭt hŏng sang Aê Diê ung gơ̆, phung anăn knŭk kna kăm kăn dưi nao rei anôk phat kđi anăn; H Biăp Adrơ̆ng, Y Yuăn Byă, Y Chih Niê.

 Ti anôk phat kđi, pô mblang anăn blŭ hŏng H Ĭk Kbuôr lač Y Krêč Byă amâo djăp mnơ̆ng ƀơ̆ng huă hlăm sang war leh anăn Y Krêč Byă kăn tuôm mâo mă rei dư̆m ênoh prăk ih nao čuă dlăng pioh čiêm rông ih mơĭt grăp mlan. Êngao anăn, mâo dua pô tê muăng ti anăp sang phat kđi anăn blŭ răk Y Krêč Byă mdơ̆ng sang Aê Diê Ñu klei kñăm phŭn jing čiăng knŏng klei đăo ñu pô êngiê. Ƀiădah klei blŭ răk kwưh dua pô tê muăng anăn mang mơh. Êdei 3 mông mkrah phat kđi jêč, hlong ba Y Krêč Byă ƀơ sang mnă, amâo mâo blŭ hŏng mô̆ leh anăn dua čô anak điêt digơ̆.

Jih jang klei anei jing soh hŏng klei phat kđi amâo kpă mâo klei dưi mgang mơ̆ng klei bhiăn čar hgŭm Klei Dưi Ala Ƀuôn leh anăn Kđi Čar Viêt Nam mâo klei čuăn ư mơ̆ng thŭn 1982. Kơyua sơnăn ACAT-France mbĭt hŏng gŏ sang Y Krêč Byă sơrăng ngă klei iêô mthưr anei.

 Kơ djuê hgŭm Đêga

Đêga mnuih pô lăn jing djuê ana hriêt ti čar Dap Kngư Viêt Nam, mâo lu phung mnuih đăo kơ Christ hlăm thŭn 1950 leh anăn 1960. Digơ̆ tuôm hŏng klei ktư̆ juă lu thŭn leh anăn mrâo anei giăm hĭn klei ktư̆ juă ngă jhat ktang hĭn mă krư̆ dư̆m čô mnuih mơh. Anei jing klei arut aram bi mhuĭ kơ klei dưi êngiê klei đăo ti Viêt Nam.

Mnuih Đêga bi mlĭn mâo brô 30 djuê ana jing sa djuê hriêt đăo kơ Krist. Digơ̆ mâo klei bi mnuh hŏng Viêt Nam lu ênuk mơ̆ng đưm wăt digơ̆ tui tiŏ čuăn čiăng klei hnŭk ênang, knŭk kna dlăng kơ klei digơ̆ đăo anăn amâo sĭt klă ôh. Kdlưn kơ anăn, klei kơ lăn ala jing klei bi mhiă hŏng knŭk kna. Mta klei jing knŭk kna Viêt Nam hrui mă lăn ala digơ̆ buh pla leh anăn blôk jing ngăn dŏ djuê hgŭm Đêga pô lăn ti čar Dap Kngư. Dơ̆ng mơ̆ng thŭn 1975, sang Aê Diê Khop leh anăn sang Aê Diê klei mrâo mrang jăk hlăm krĭng kđăl ƀăng bhă leh anăn phung khua pô mtô jih jing hlŭn mnă. 

Hlăm thŭn 2000, mâo sa phung krŭ kơ bruă kđi čar-pô mtô Đêga kgŭ leh anăn klei nao ur driâo prong truh čiăng dưi mâo klei kiă kriê hjăn leh anăn kiă kriê lu hĭn hlăm krĭng. Wĭt lač, djuê hgŭm Đêga tlă anăp hŏng lu klei ngă jhat tal êlâo. Dơ̆ng mơ̆ng anăn, klei ngă jhat ka mjưh mdei. Knŭk kna duah mjing mčeh kơ mnuih Đêga êran ngă bruă kơ mnêč mdlưh knŭk kna leh anăn jing klei mklăk wĭt lu hlăm djuê ana Đêga hngah amâo nao mŭt mbĭt hŏng sang Aê Diê klei đăo knŭk kna jao brei klei dưi.

Hruê anei, mnuih ƀuôn sang Đêga tĭng yap brô sa êklăk dôk hdĭp hlăm čar Dap Kngư Viêt Nam. Hlăm êwưng giăm anei, mâo lu mnuih tlĕ đuĕ duah mbăng kđap êngao kơ čar Viêt Nam klei čuăn čiăng dưi mâo klei êngiê klei digơ̆ đăo.

Mrô yap klei ngă jhat kơ phung đăo tar ƀar lăn ala mơ̆ng knơ̆ng bruă êngao kơ knŭk kna Portes Ouvertes mkŏ mjing, čar anei mâo 9,6 êklăk phung đăo kơ Christ. Tui si klei tĭng yap mơ̆ng knơ̆ng bruă anei “klei ngă jhat kjham êdi kơ phung đăo djuê ana hriêt ti kwar Yŭ dưr Hmong leh anăn kwar Dap Kngư Đêga”.

Klei anei mâo klei dưi thâo ƀuh knŏng thŭn 2024: (1) hlăm mlan 2, sa čô mnuih Đêga đăo phat kđi 4 thŭn mkrah, kơyua mkŏ mjing êpul klei wah lač kƀĭn hjăn ti sang, (2) hlăm mlan 3, sa čô mnuih Đêga mkăn, ayŏng Y Ƀum Byă, tui duah ƀuh ruôt kkuê ti ana kyâo anôk alŭ ƀuôn prong klei djiê anăn ka klă nik, čiăng blŭ mngač ti anei gơ̆ jing mnuih kahan police ngă jhat kjham hlăm klei kña êmuh. ka yăl ôh êlâo ti anăn Y Krêč Bya mbĭt hŏng 8 čô mkăn hlăm sang Aê Diê gơ̆. Mâo lu sang Aê Diê Viêt Nam mâo hưn mdah leh hră kơ klei anei, iêô mthưr “Kƀut Čar Hgŭm leh anăn knơ̆ng bruă klei dưi kơ mnuih ti rŏng lăn ala uêñ brei kơ klei msĕ sơnei, akâo brei klei phat kđi kpă kơ digơ̆ leh anăn gŏ sang digơ̆”. Kơyuanăn ACAT-France tŭ ư leh anăn ngă dư̆m klei kwưh akâo anei.

Ling Hla Pŏk: https://www.acatfrance.fr/.../ou-est-la-justice-demande...

Email êpul bruă MSFJ: montagnardstandforjustice@gmail.com 

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Y Quynh Bdap - Montagnards

Hình ảnh
  Other Names:  Y Quynh Bdap Date of Birth:  June 15, 1992 Gender:  M Religion:  Christian (Protestant) Ethnicity:  Ede Occupation:  NGO worker Areas of Activism: Indigenous rights Known Affiliations: Montagnards Stand for Justice (MSFJ) History of Activism Y Quynh Bdap was charged with terrorism, allegedly in connection with the June 11, 2023 attack on government buildings in Dak Lak Province. Y  Quynh  was in Thailand at the time of the attack and claimed that he was not involved in any way. Despite charging him with terrorism, Vietnam has not made public any evidence against him to substantiate their claim. He was sentenced in absentia to 10 years' imprisonment.  Previously, Y  Quynh , who is an advocate for religious and ethnic minority groups in Vietnam, has been arrested a number of times and alleges that he  was brutally beaten  in 2010 while he was detained. In  2008, after hundreds of people were jailed ...
Đọc thêm

Hruê knŭk kna klin bi rai Sang Aê Diê Plei Lao 2001

Hình ảnh
Hruê 10 mlan 03 thŭn 2001, kahan knŭk kna police, kahan ksŭng nao ngă jhat wang mnuih ƀuôn sang Plei Lao ti ƀuôn hgŭm Nhơn Hòa, krĭng Chư Pưh, kwar Gia Lai leh anăn knŭk kna alĕ săp čuh sang k'kuh mpŭ leh anăn mă jih phung gĭt gai bruă sang Aê Diê, ksŭng ngă kơ ƀuôn sang hŏng kdrăp phao ktoang tơi djiê sa čô mnuih (Rmah Blin) leh anăn mâo lu mnuih ƀuôn sang, phung bi đru đăo êka kjham, đa hlŏng mă ba krư̆ ƀơ sang mnă anôk bi kbĭn Sang Aê Diê luč rai. Rup knŭk kna klin wang mă phung đaŏ Plei Lao Ƀuôn sang ti anei đăo kơ Aê Diê mơ̆ng thŭn 1974 knŏng ƀuôn anei yơh mâo sang k'kuh mpŭ hlăm ƀuôn hgŭm anăn dưi mkra hŏng kyâo, mdhă leh anăn hlang phung djuê ana Dega drei ti anăn dưi mkŏ mjing rŭ mdơ̆ng mơ̆ng mlan 7 thŭn 2000. Êtuh čô mnuih phung bi đru đăo ti Plei Lao leh anăn lhao mkrah mnuih ƀuôn sang nao bi kƀĭn ti anăn grăp hruê kjuh. Grăp mlan sa bliư̆ mơ̆ng ƀuôn mkăn ti ƀuôn hgŭm Nhơn Hòa nao bi kƀĭn ti Plei Lao čiăng mđrăm mb...
Đọc thêm